.Κακουριώτης Σπύρος
Οι απαρχές της ελληνικής αλφαβητικής γραφής αναδύονται μέσα από το "Υπόγειο" που εντόπισαν οι ανασκαφείς στην αρχαία Μεθώνη της Πιερίας, τα ευρήματα του οποίου θα μπορεί
να εξετάσει από κοντά το κοινό στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, στο πλαίσιο της περιοδικής έκθεσης με τίτλο "Γράμματα από το Υπόγειο", που εγκαινιάζεται την Πέμπτη στη συμπρωτεύουσα.
Γράμματα 29 αιώνων, χαραγμένα σε 191 ενεπίγραφα αγγεία που βρέθηκαν στον χώρο του "Υπογείου", τα οποία χρονολογούνται στον ύστερο 8ο και τον πρώιμο 7ο αι. π.Χ., αποτελούν δηλαδή μερικά από τα παλαιότερα, και γι' αυτό ιδιαίτερα σημαντικά, τεκμήρια του ελληνικού αλφαβήτου.Αν και, σύμφωνα με τους γλωσσολόγους, η αλφαβητική ελληνική γραφή είναι πιθανόν αρχαιότερη, δεν υπάρχουν μέχρι σήμερα τεκμήριά της νωρίτερα από τα μέσα του 8ου π.Χ. αιώνα.
Η αρχαία Μεθώνη αποτελεί μία από τις σημαντικότερες αρχαιολογικές θέσεις της Μακεδονίας. Βρίσκεται στη βόρεια Πιερία, στη δυτική ακτή του Θερμαϊκού Κόλπου, κοντά στις νότιες εκβολές του Αλιάκμονα και ήταν, σύμφωνα με την παράδοση, η αρχαιότερη αποικία Ελλήνων από την Ερέτρια στον Βορρά.
Οι ανασκαφές που διενεργούνται από την ΚΖ' Εφορεία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων, από το 2003 μέχρι σήμερα, έχουν φέρει στο φως σημαντικότατα ευρήματα, τα οποία αποτυπώνουν πτυχές της ιστορίας της άλλοτε ακμαίας αυτής μακεδονικής πόλης.
Ένα από τα ευρήματα με τη μεγαλύτερη ιστορική και αρχαιολογική σημασία είναι το "Υπόγειο", μια υπόσκαφη κατασκευή, όπου βρέθηκαν τα 191 ενεπίγραφα αγγεία. Πρόκειται για μια δυσερμήνευτη κατασκευή, μάλλον αποθηκευτικού χαρακτήρα, η οποία λόγω στατικών προβλημάτων δεν ολοκληρώθηκε ποτέ και επιχώθηκε βιαστικά λίγο μετά το 700 π.Χ. με κάθε είδους υλικά (όστρακα, ξύλα, τμήματα λίθινων μητρών από μεταλλουργικές δραστηριότητες, σκωρίες χαλκού και σιδήρου, πήλινες χοάνες κατεργασίας χαλκού και χρυσού κ.ά.).
Στο εσωτερικό του "Υπογείου" βρέθηκαν αγγεία όλων των τύπων: αποθηκευτικά, μαγειρικά, εμπορικοί αμφορείς, αγγεία για το σερβίρισμα και την κατανάλωση υγρών και τροφής. Η προέλευσή τους ποικίλλει: τοπικά, κορινθιακά, αττικά, ευβοϊκά, κυκλαδικά, ιωνικά, αιολικά, αλλά και φοινικικά.
Σύμφωνα με τον αναπληρωτή καθηγητή του Τμήματος Φιλολογίας του ΑΠΘ Γιάννη Τζιφόπουλο, «το υλικό αυτό είναι μοναδικό για δύο λόγους: πρώτον, γιατί τα περισσότερα από τα αγγεία χρονολογούνται περίπου μεταξύ 730 και 700 π.Χ., εποχή από την οποία σώζονται ελάχιστα παραδείγματα ελληνικής γραφής, και, δεύτερον, γιατί στη Μακεδονία ενεπίγραφα ευρήματα, εγχάρακτα ή γραπτά, είναι εξαιρετικά σπάνια". Τα ευρήματα της Μεθώνης αποτελούν τα πρωιμότερα μέχρι σήμερα επιγραφικά ευρήματα στον μακεδονικό χώρο.
Στόχοι της έκθεσης στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, η οποία θα διαρκέσει έως το τέλος του έτους, είναι να αναδείξει ένα σημαντικό εύρημα, το οποίο αφορά τόσο την επιστημονική κοινότητα όσο και το ευρύ κοινό, δίνοντας την ευκαιρία να συζητηθούν σημαντικά ιστορικά και αρχαιολογικά ζητήματα που σχετίζονται με τον ελληνικό αποικισμό, τη χρήση του αλφαβήτου, τις διαλέκτους, τις απαρχές της ποίησης, το συμπόσιο, αλλά και τα εμπορικά δίκτυα της Ανατολικής Μεσογείου κατά τους κρίσιμους αιώνες, τον 8ο και 7ο αι. π.Χ., και να παρακινήσει τους επισκέπτες να συνδέσουν το παρελθόν με το παρόν, να αντιληφθούν το μακραίωνο ταξίδι της ελληνικής γλώσσας από τότε έως τις μέρες μας, από την καθημερινότητα μιας αρχαίας πόλης στα παράλια της Πιερίας στη δική μας πολυκύμαντη καθημερινότητα.
Η έκθεση πραγματοποιείται σε συνεργασία με την ΚΖ' ΕΠΚΑ, την Επιτροπή Ερευνών του ΑΠΘ και το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας.
Οι απαρχές της ελληνικής αλφαβητικής γραφής αναδύονται μέσα από το "Υπόγειο" που εντόπισαν οι ανασκαφείς στην αρχαία Μεθώνη της Πιερίας, τα ευρήματα του οποίου θα μπορεί Γράμματα 29 αιώνων, χαραγμένα σε 191 ενεπίγραφα αγγεία που βρέθηκαν στον χώρο του "Υπογείου", τα οποία χρονολογούνται στον ύστερο 8ο και τον πρώιμο 7ο αι. π.Χ., αποτελούν δηλαδή μερικά από τα παλαιότερα, και γι' αυτό ιδιαίτερα σημαντικά, τεκμήρια του ελληνικού αλφαβήτου.Αν και, σύμφωνα με τους γλωσσολόγους, η αλφαβητική ελληνική γραφή είναι πιθανόν αρχαιότερη, δεν υπάρχουν μέχρι σήμερα τεκμήριά της νωρίτερα από τα μέσα του 8ου π.Χ. αιώνα.
Η αρχαία Μεθώνη αποτελεί μία από τις σημαντικότερες αρχαιολογικές θέσεις της Μακεδονίας. Βρίσκεται στη βόρεια Πιερία, στη δυτική ακτή του Θερμαϊκού Κόλπου, κοντά στις νότιες εκβολές του Αλιάκμονα και ήταν, σύμφωνα με την παράδοση, η αρχαιότερη αποικία Ελλήνων από την Ερέτρια στον Βορρά.
Οι ανασκαφές που διενεργούνται από την ΚΖ' Εφορεία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων, από το 2003 μέχρι σήμερα, έχουν φέρει στο φως σημαντικότατα ευρήματα, τα οποία αποτυπώνουν πτυχές της ιστορίας της άλλοτε ακμαίας αυτής μακεδονικής πόλης.
Ένα από τα ευρήματα με τη μεγαλύτερη ιστορική και αρχαιολογική σημασία είναι το "Υπόγειο", μια υπόσκαφη κατασκευή, όπου βρέθηκαν τα 191 ενεπίγραφα αγγεία. Πρόκειται για μια δυσερμήνευτη κατασκευή, μάλλον αποθηκευτικού χαρακτήρα, η οποία λόγω στατικών προβλημάτων δεν ολοκληρώθηκε ποτέ και επιχώθηκε βιαστικά λίγο μετά το 700 π.Χ. με κάθε είδους υλικά (όστρακα, ξύλα, τμήματα λίθινων μητρών από μεταλλουργικές δραστηριότητες, σκωρίες χαλκού και σιδήρου, πήλινες χοάνες κατεργασίας χαλκού και χρυσού κ.ά.).
Στο εσωτερικό του "Υπογείου" βρέθηκαν αγγεία όλων των τύπων: αποθηκευτικά, μαγειρικά, εμπορικοί αμφορείς, αγγεία για το σερβίρισμα και την κατανάλωση υγρών και τροφής. Η προέλευσή τους ποικίλλει: τοπικά, κορινθιακά, αττικά, ευβοϊκά, κυκλαδικά, ιωνικά, αιολικά, αλλά και φοινικικά.
Σύμφωνα με τον αναπληρωτή καθηγητή του Τμήματος Φιλολογίας του ΑΠΘ Γιάννη Τζιφόπουλο, «το υλικό αυτό είναι μοναδικό για δύο λόγους: πρώτον, γιατί τα περισσότερα από τα αγγεία χρονολογούνται περίπου μεταξύ 730 και 700 π.Χ., εποχή από την οποία σώζονται ελάχιστα παραδείγματα ελληνικής γραφής, και, δεύτερον, γιατί στη Μακεδονία ενεπίγραφα ευρήματα, εγχάρακτα ή γραπτά, είναι εξαιρετικά σπάνια". Τα ευρήματα της Μεθώνης αποτελούν τα πρωιμότερα μέχρι σήμερα επιγραφικά ευρήματα στον μακεδονικό χώρο.
Στόχοι της έκθεσης στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, η οποία θα διαρκέσει έως το τέλος του έτους, είναι να αναδείξει ένα σημαντικό εύρημα, το οποίο αφορά τόσο την επιστημονική κοινότητα όσο και το ευρύ κοινό, δίνοντας την ευκαιρία να συζητηθούν σημαντικά ιστορικά και αρχαιολογικά ζητήματα που σχετίζονται με τον ελληνικό αποικισμό, τη χρήση του αλφαβήτου, τις διαλέκτους, τις απαρχές της ποίησης, το συμπόσιο, αλλά και τα εμπορικά δίκτυα της Ανατολικής Μεσογείου κατά τους κρίσιμους αιώνες, τον 8ο και 7ο αι. π.Χ., και να παρακινήσει τους επισκέπτες να συνδέσουν το παρελθόν με το παρόν, να αντιληφθούν το μακραίωνο ταξίδι της ελληνικής γλώσσας από τότε έως τις μέρες μας, από την καθημερινότητα μιας αρχαίας πόλης στα παράλια της Πιερίας στη δική μας πολυκύμαντη καθημερινότητα.
Η έκθεση πραγματοποιείται σε συνεργασία με την ΚΖ' ΕΠΚΑ, την Επιτροπή Ερευνών του ΑΠΘ και το Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου